Nel Oliver
Gbɛ̀ tɔ̀n
wlǎn núNel Oliver ɔ́, nùkɔ́ tɔ̀n ɖesú ɔ́ wɛ̀ nyí Finagnon Gbènoukpo Noël Ahounou, bɔ e jì ì ɖò wǒsùn xwe 1948 ɖò Xɔgbonu. Hànsinɔ wɛ n'î b'ɛ́ kà lɛ̀ ɖó nunywɛ̀ titeungbe ɖò nǔ e kò kàn hànjiji é bǐ linu. E nyí nùkɔ̀ntɔ́ ɖò hànjiji kpó hànkpà bò yí dó agbǎnxwɛ jí lìnu, ɖò Benɛɛ kpódó yivó flànse tò ɔ kpán tɛ́ntìn. Hànjìtɔ́ nùkún ɖ'ejì ɖòkpó wɛ nyí ɖò Benɛɛ kpò Aflikà gbéjí kpó, bɔ è túùn ì bó nɔ̀ ɖó tó hàn tɔ̀n lɛɛ. E jì hàn dó gbè gègè mɛ.
Bibɛ̀mɛ̀ tɔ̀n
wlǎn núSín wìnnyǎwínnyá mɛ̀ tɔ̀n ɖòkpoo wɛ é kó yí wǎn nú hànjiji. Hwenù è é ɖó xwè wěwe ɔ́, é byɔ́ nǔxógbɛ́tà e è ylɔ̌ ɖɔ̀ Ry-Da jazz de la capitale é mɛ. Fòfó tɔ̀n ɖàxó ɔ́ wɛ dó gbɛ̌tà nɛ́ ɔ wá. E ɖòkpónɔ̀ nɔ̀ jìhàn bo nɔ̀ lɛ xò gitá ɖò gbɛ̌tà ɔ́ mɛ. E nɔ̀ lɛ́ xònǔ xá mɛ ɖevò lɛ ɖò Benɛɛ sín xá lɛɛ mɛ kpódó Aflikà tò ɖevo lɛ mɛ kpán, lo ɔ́, yòvó flànse lɛ tòmɛ wɛ nǔwiwá tɔ̀n wá yì tà ɖè. Ɖó xwè 1967 mɛ ɔ́, Nel Oliver yì flansé tòmɛ bó w'azɔ̌ ɖò hànlinù xá gbɛ̌tà gěgě cóbó wà sɔ́ gbètà ɖɔ̀ emi ná jìhàn, emì ɖòkpónɔ̀.
Jǒ hàn ce dó ní sɔ́ we kpó Un ɖò nyɛɖee bà sɔ́ wɛ
wlǎn núE é ná bló xwè wǒ mɔ̌ b'ɛ́ wá yovó tomɛ̀ ɔ, Nel Oliver jló ná nɔ̀ e ɖòkponɔ bó jìhàn. E ɖe agbǎn tɔ̀n nùkɔ̀tɔ̀n ɔ tɔ́n ɖò xwe 1976, bɔ̀ e ɖesúnɔ̀ wɛ w'azɔ̌ ɖ'ewu. Agbǎn sín nyìkɔ́ nɔ́ nyí Let my music take you tínmɛ tɔ̀n wɛ nyí Jǒ hàn ce dó ní sɔ́ we. E lɛ wá ɖe ɖevo tɔ́n malín malín mɛ dó nùkɔ̀tɔ̀n ɔ gúdò bo sùn nyǐ ì ɖɔ̀ I'm looking for myself : Un ɖò nyɛɖee bàsɔ́ wɛ
Ɖyɔ̌ɖyɔ́ tàjí
wlǎn núƉó agbǎn nùkɔ̀ntɔ̀n e ɖétɔ́n lɛ má j'ɛ mɛ n'ì ǎ wutú ɔ, Nel Oliver sɔ́ gbetà ɖɔ̀ emi ná yí kplɔ́n nǔ d'akpá nɛ́ ɔ́ xwé, b'á dó wanǔ nú hàn tɔ̀n lɛ ná dó lɛ́ nyɔ́ d'ejì. lìnlìn nɛ́ ɔ mɛ̀ wɛ̀ é nɔ̀ bó sɔ́ xwè atɔ́ɔ́n ɖó te dó kplɔ́n nǔ, lobó zɛ̀hwɛ̀ yì yovó flàsée tòmɛ kpó Glɛsìn tòmɛ kpó. Sɔ́ wá yì fífónù nú xwè 1980 ɔ, Noël Ahounou e hànsìnɔ̀ nyikɔ́ tɔ̀n nyí Nel Oliver ɔ, wá húzú e nyɔ́watɔ́ nùkɔ̀tɔ̀n ɖò hànyí bó bló dó agbǎnjí linù ɖò Aflíkà gbé ɔ́ bǐ jǐ. E dó hànyítɛ̀n tɔ̀n nùkɔ̀tɔ̀n ɔ́ wá bó sùn nyǐ i ɖɔ Spade Music. Trolo ɔ́, hànyí bó blóɖó tɛ̀n nɛ ɔ́, húzú fí e gbɛ̀tɔ́ anyǔwiwinɔ̀ lɛɛ nɔ̀ ɖè hàn tɔ́n ɖe é ɖò yovó flànse lɛɛ gbeji. Hànjìtɔ́ nùkún ɖejì Aflikà tɔ̀n lɛɛ kpódó Antille tɔ̀n lɛɛ kpán gègě gbɔ̀n Spade Music sín yɛkànmɛ. Yě ɖě e sín nùkɔ́ ɖie : Jocelyne Béroard, Manu Dibango, Papa Wemba, Abeti Massikini, M'Bamina, Toum Black, Ipomen, Cassiri, Touré Kounda, le groupe Zaïko, Franco, Tim et Foti, les musiciens de Kassav, Dicteur Nico, Kanda Bongo Man. Yě bǐ wɛ nɔ̀ zándó Spade Music bó kà nɔ̀ ɖèkúnnù nú azɔ̌ e Nel Oliver ɖò wìwà wɛ̀ é.
Ɖò 1981 ɔ, In the heart of the ghetto wá nyí hànyítɛ̀n e jɔ̀ gbɔ̀n Spade Music gblàmɛ é. Ɖò azǎn afɔ̀tɔ̀n mɛ ɔ, e ɖó nùkɔ̀nyìyì bó yí tɛ̀nmɛ̀ nùkún ɖéjì ɖò nǔwiwà hànjijì tɔ̀n e e ylɔ̌ ɖɔ̀ hit parades tɔ̀n e mɛ ɖò yovó flànse tòmɛ. Hànsinɔ̀ sùkpɔ́ kpó kplékplé mɛ yětɔ̀n gěgě kpó nɔ́ ylɔ̀ ɛ nú é ná d'alɔ yě nú yě na ɖè agbàn tɔ́n. Ɖò yě mɛ̀ ɔ, e nǎ mɔ̀ I. A. D. ɖò Brazzaville Congo tòmɛ ɖò xwè 1984, b'ɛ d'alɔ̀ gbɛ̌tà M'Bamina tɔ̀n b'ɛ́ ɖe agbǎn tɔ̀n nùkún ɖeji ɔ tɔ́n. L'O. TO. DI. Lomɛ, tógó tɔ̀n ɔ lɔɔ ylɔ ɛ, bɔ finɛ̀ ɔ e d'alɔ Abeti Massikini bɛ́ ɖe agbǎn ɖòkpó tɔ́n ɖo xwe 1685.Togo ɖòkpó ɔ wɛ e nɔ̀ bó dó ɖe agbǎn tɔ̀n Tobolo kpódó Ejɛka Ciré kpán tɔ́n. E ná lɛ mɔ̀ nǔwiwa Nel tɔ̀n ɖò agbǎn Docteur Nico tɔ̀n, Johnny Bokelo tɔ̀n, Mayaoula tɔ̀n kpódó Abeti tɔn e yě ɖe tɔ́n lɛɛ mɛ.
Agban jɛ̀ dó Benɛɛ
wlǎn núHànyí bó bló do agbǎn lɔ̀jí tɛ̀n Nel Oliver tɔ̀n ɔ wá tíìn ɖò Benɛɛ yìkungbàn jí ɖò xwè 1987. Nɔ̀tɛ̀n nɛ́ ɔ nyí nɔ̀tɛ̀n nùkún ɖéjì ɖò Benɛɛ tòmɛ kpó aflikà gbé ɔ́ bǐ kpó jí bɔ̀ azɔ̌wànú lɛɛ bǐ sɔ́gbè ɖ'emɛ. Bóná dó ɖè nyɔ̌wà tɔ̀n lɛ bǐ jɛ wě ɔ, Nel Oliver dó Africa Distribution wá. Hànjìtɔ́ Benɛɛ tɔ̀n ɖù Nel Oliver sín nyɔ̌wà sín gbɛ̀. Yě ɖě wɛ́ nyí: Sagbohan Danialou, Prince Adé Oyé, Anafi Alaou, Adjassa, Amagnon, koumagnon, Agbéhounkpan, Gankpon, Gbessè, Matin Hod, Abdallah, Castella AYILO, Dalina Pep'S, Anna Teko, Giro.
Agbǎn kpó ɖu ɖ'ejì kpó
wlǎn núAgbǎn tɔ̀n Upheaval-Wadjo tɔ́n ɖò 1988 bɔ̀ mɛbǐ yíwǎn ná. Xwè e bɔ̀ d'ewù ɔ, Xóɖɔ̀nú wɛ̀kɛ́tɛn Antenne 88 ylɔ ɛ, bɛ́ dán gbɔ̀n yovó flànsé tò ɔ sín afɔ̀gókɔ̀ ɖò hwètɔ́n wàjí. E wanǔ ɖókpɔ́ xá gbɛ̌ta e è ylɔ̌ ɖɔ Bande à Basile é kpó hànjìtɔ́ Carlos kpó. E ɖò mɛ̀ tàjí e wǎnǔ bɔ̀ nǔnywɛ̀dòdó xwè ɖaxó Glèxwé tɔ̀n OUIDAH 92 ɔ sín ɖùɖù jɛ acɔ́ lɛ e mɛ. E kpò kpɛɖé bɔ̀ è nǎ sɛ́kpɔ́ xwè 1990 bɔ Nel Oliver ɖe agbǎn yɔ̀yɔ̀ Baby Girl. Agbǎn nɛ́ ɔ, mɛ̀ gěgě yíwǎn nǎ. Ɖò xwè 2004, ɖò kútɔ́nu ɔ, e blǒ agbàhwlɛ́nhwlɛ́n ɖàxó nú wíwà ɖò hàn lìnù nú hànsinɔ̀ e nɔ̀ jìhàn dó flànsegbemɛ lɛɛ. Bɔ̀ Nel Oliver yì hànsìnɔ̀ ná yì wěwè mɔ̌ lobo yí hàn yětɔ̀n dó bló agbǎn nú yě. Hàn é èvjì dó byɔ́ fifá nú Benɛɛ tò ɔ́ ɖò tò Kplé gɛ̀nnyigɛnnyì Benɛɛ tò ɔ tɔ̀n hwènù ɔ, é wá ɖe tɔ́n ɖò 2005. Mɛbǐ kpàa wɛ̀ túùn hàn nɛ ɔ bó nɔ̀ ji. Xwè e jɛ gùdo ɔ mɛ̀ ɔ, è jì mɛɖòkpónɔ̀ hàn dó xòmlá hànsìnɔ nùkún ɖ'ejì Benɛɛ tò tɔ̀n é è mɛbǐ yíwǎn ná é, Gnonnas Pedro, bó kpàsùsù n'î. Xwè atɔ̀n gúdò ɔ, e lɛ́ ɖè mɛɖokpónɔ hàn wè tɔ́n. Nùkɔ̀n tɔ̀n ɔ́ nyí A ma fille bɔ wè gɔ́ ɔ nyí Impossible Love
Azà e é xwè lɛ e kpódó hùnjɛ dó nǔ jǐ tɛnmɛ tɛnmɛ tɔ̀n lɛɛ kpán
wlǎn núNel Oliver jló ɖɔ̀ hànsinɔ̀ Aflikà tɔ̀n lɛɛ, ɖò tàjí ɔ, Benɛɛ tɔ̀n lɛɛ ní ɖù nǔwiwa yetɔ̀n gbɛ̀, enɛ ɔ wú ɔ, é dó gbɛ̌kplékplé hànsinɔ̀ lɛ tɔ̀n wá bó nɔ̀ nu. E nyí nùkɔ̀ntɔ́ nú kplékplémɛ nǔxótɔ́ lɛ kpodó hànjìtɔ́ Benɛɛ tɔ̀n lɛɛ tɔ̀n. E lɛ nyí nùkɔ̀ntɔ́ gbɛ̌tà e nɔ̀ lizàxá hànyidó agbǎnxwɛ̀ jí bó sà mà ɖó acɛ tɔn nu. E lɛ nɔ̀ kplékplé mɛ hànjitɔ́ e ɖò Benɛɛ lɛ tɔ̀n nu. Gbɛ̌ta nɛ ɔ wɛ wá jó tɛ̀nmɛ dó nú kplékplémɛ ɖàxó hànjìtɔ́ e ɖò Benɛɛ tò ɔ mɛ lɛ bǐ tɔn. E wɛ́ nyí gǎn bɔ̀ dó gǎn wǔ tìtòmɛ̀ nǔxótɔ́ e ɖò Benɛɛ lɛ tɔ̀n nù dìn, titomɛ nɛ ɔ wá húzú titomɛ ɖàxó ɖokpó ehɔnmɛ bɔ eyɛ wá ɖò nùkɔ̀ntɔ́ hɔ̌nkàn e xwè azà ná ɔ tɔ̀n nyí wɛ̀. E lɛ ɖò gbɛ̌tà hùnjɛ̀dó hànsinɔ lɛ bǐ sín acɛ̀ jì tɔ̀n mɛ ɖò Benɛɛ.
Nyǐ è e ɖè è lɛɛ kpodó ɖùɖéjì wǔntùn lɛɛ kpán
wlǎn núƉò nǔwíwà tɔ̀n lɛɛ bǐ mɛ ɔ, è ɖe nyǐi sùkpɔ́ bɛ́ lɛ́ yí ɖùɖ'ejì wùntùn gěgě. Ɖò xwè 1993 ɔ mɛ ɔ, è ɖè nyǐ ì afɔ̀sɔ́ɖótètɔ́ Aflikà tɔ̀n ɖò nǔnywɛ̀ e kùnkplá hànsinɔ̀ nyínyí e tɔ̀n lixò ɖò xóɖɔ́nú wɛkɛ́ tɛ̀n URTNA tɔ̀n Ambassadeur des Affaires Culturelles de l'URTNA( Union des Radios et Télévisions d'Afrique) . E ɖe nyǐ nɛ ɔ́ ɛ ɖó kàn e é xò ɖó hàn aflikà tɔ̀n lɛɛ ná sɔ́ d'ajò ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ wu é kpódó kànxìxò tɔ̀n dó dɔ̀n gbè lɛ̀ɛ bǐ dó kpɔ́ ɖò wɛ ɔ bǐ mɛ̀ é támɛ ɖò tàjí. Ɖò hàn tɔ̀n Upheaval ɔ́ mɛ ɔ̀, Nel Oliver ná kpɔ́ndéwu dó ɖè nǔnyànyà e nɔ̀ jɛ̀ dó gbɛ̀tɔ́ anyǔwìwì nɔ̀ lɛɛ ji ɖò anǔwěwě nɔ̀ lɛɛ sín alɔ̀mɛ é xlɛ́. Lobó byɔ́ ɖɔ̀ mɛbǐ nínɔ bǔ ɖó gbɛ̀tɔ́ wɛ̀ mǐ mɛ̀bǐ nyí. Ɖò xwè 1995 mɛ ɔ, Tògán Nicéphore Dieudonné Soglo ɖè nyǐ ì gbɛ̀tɔ́ nùkún ɖ'ejì ɖò Benɛɛ tòmɛ. Ɖò xwè 1997 ɔ, è dǒ ajɔ̀ ɖè dóvò ɖòkpó è ɖò nǔwǐwà é è ylɔ̌ ɖɔ Premier Festival Afrique-Caraïbe ɔ hwénu ɖo Paris. Ɖò azǎn 16 gɔ abɔ̀xwisùn xwè 1997ɔ́, è nɛ ɛ ɖùɖéji wùntùn é e ylɔ̌ ɖɔ̀ Black Entertainment Award (Celebration of Excellence in Culture) é ɖò awɔ̀nlìn ( Nigéria) ɖó kàn e xò wɛ̀ é ɖè nú fífá ná suxú tíìn ɖò gbɛ̀ ɔ́ mɛ̀ kpódó Aflikà kpán ɖò tàjí é. Ɖò xwè 1998 ɔ, E xɔ̀ sùsù nú Nel Oliver bó nɛ ɛ ɖùɖéjì wùntùn è ylɔ̌ ɖɔ̀: NGWOMO AFRICA é. Ɖò xwè ɖòkpó nɛ́ ɔ́ mɛ̀ ɔ, Nel Oliver yí ɖùɖéjì wùntùn KORA tɔ̀n (KORA'98). Ɖò apáxwé é kàn ajɔ̀dó hànsìnɔ̀ é nɔ̀ jìhàn dó tò mɛ̀ɖésú tɔ̀n gbèmɛ̀ kpódó hànjìnú yɔ̌yɔ̌ lɛ kpó ɔ, Nel Oliver lɛ yí ajɔ̀ ɖò BGA ɖò xwè 1998. Ɖò xwè 1999 ɔ mɛ̀ ɔ, enyí mɛ wegɔ é yí ajɔ̀ ɖò akpáxwé é kàn hànjìdó yovó flànsegbèmɛ é tɔ̀n ɖò Polynésie tòmɛ. Ɖò xwè ɖòkpó nɛ́ ɔ́ mɛ̀ ɔ, Nel Oliver lɛ yí ajɔ̀ ɖò nyǐɖemɛ Bénin Golden Award (BGA) tɔ̀n do mɛ. Ɖò Alǔnsùn xwè 2005 ɔ, e yí ɖùɖéjí wùntùn ɖò azɔ̌ e é wà hwènu e é nyí nùkɔ̀ntɔ́ ɖò titomɛ e nɔ̀ jɛ̀hùn dó hànsinɔ̀ lɛ sín acɛ̀jí é tɔ̀n nù è. Titomɛ AFRIVISION tɔ̀n wɛ nɛ ajɔ̀ nɛ ɔ. Ɖò xwè 2008 ɔ, e yí ɖuɖejì wùntùn e nyi trophée HOKAN e. Ɖò azǎn 3 ɔ lìdósùn 2010 ɔ, e yì ɖùɖejìwùntùn kpɔ́nɔ̀ bó jihàn xá hànsinɔ̀ ɖěvo lɛ nú fífá ná tíìn tamɛ̀ wú. Ɖò azǎn 19 ɔ wǒsùn xwè 2010 ɔ, axɔ́súmɔ̀dóná màɖó nù ɖ'emɛ gbɛ́tà AMAF-BENIN nɛ ɛ ɖùɖejiwùntùn e è sùn nyǐ ɖɔ Trophée de la paix 2010 e, hwenù e é ɖò xwè 45(kànɖé atɔɔn ) gɔ hànsinɔ̀nyínyí tɔ̀n ɖù wɛ̀ e. Ɖò azǎn 28ɔ zǒsùn xwè 2013ɔ, titomɛ̀ HOKAN AFRICA tɔ̀n sɔ́ ɛ afɔ̀sɔ́ɖótetɔ́ mɛ e nɔ̀ jɛhùndó nǔ e kàn hànsinɔ lɛɛ sín nyɔ̀ná jì é tɔ̀n ɖò UEMOA gbe ɔ ji é tɔ̀n
Nǔwiwà tɔ̀n ɖò alɔdómɛ̀ linù
wlǎn núNoël AHOUNOU yí wǎn nú alɔ̀dómɛ̀ tawùn. E nɔ̀ bǔ xá mɛ̀ dó xwè azà dó alɔ̀dómɛ̀ núwíwà << Be A Part of It >> tɔ̀n nù ɖò xwè 2006. Xwèwú xwèwú, sìn xwè 2005 ɔ e nɔ̀ ɖó alɔ̀ ɖò akwɛ́xókplé dó d'alɔ̀ mɛ̀ ɖò lànmɛ̀ ná nɔ̀ gànjí linu e è Gǎnhɔ̀nyìtɔ́ xwé e nɔ̀ ɖɔ̀nǔ dó lànmɛ̀ nánɔ̀ gànji xó wú e nɔ bló ɖó bòwlínú mɛ̀ è ɖò SIDA zɔ̀n jɛ̀ wɛ̀, Yě mɛ e ɖò kpɛ́nwé zɔ̀n jɛ̀ wɛ lɛɛ kpódó mɛ̀ e ɖò zǎnsúkpɛ zɔ̀n jɛ wɛ lɛɛ kpán. E nɔ̀ lɛ́ jɛ̀hùndó hùnníná núwíwà dó hwlɛ́n gbɛ̀ nú toví lɛ hwèbinù ji. Gbɔ̀n nǔwiwà e gǎnhɔ̀nyìtɔ́ gbásá e nɔ̀ kpé nùkún lànmɛ ná nɔ̀ gànjí xó wu é tɔ̀n sɔ́ɖóte bɔ̀ é nyí azǎn kàntɔ̀n dó d'alɔ̀ dòtooxwe Benɛɛ tɔ̀n lɛɛ nú yě nǎ ɖǒ azɔ̌nànú e jɛ xá lɛ́ << Opération 120 jours pour équiper les hôpitaux du Bénin>> é gblàmɛ̀ ɔ, è byɔ̌ Nel Oliver sín alɔgɔ́ bɔ̀ é ɖó alɔ̀ ɖ'emɛ ɖo 2010.
Dòdó tɔ̀n lɛɛ
wlǎn nú« christiana blog: Une légende de la music béninoise "Nel Oliver". [archive] », sur christiana blog, 15 novembre 2017 (consulté le 23 janvier 2021) Nago Seck, « Nel Oliver [archive] », sur Afrisson, 7 mai 2007 (consulté le 23 janvier 2021) « Nel Oliver [archive] », sur Music In Africa, 20 avril 2016 (consulté le 23 janvier 2021) (en) « Nel Oliver | Biography & History [archive] », sur AllMusic (consulté le 23 janvier 2021) (en-CA) « Forgotten Treasure: Nel Oliver "Nel Oliver" (1980) | Music Is My Sanctuary [archive] », sur www.musicismysanctuary.com (consulté le 23 janvier 2021) « Celebrating Nel Oliver - Celebrities - Nigeria [archive] », sur www.nairaland.com (consulté le 23 janvier 2021) « Studio Spade Music [archive] », sur Discogs (consulté le 23 janvier 2021) « NEL OLIVER PRODUCTIONS - Production - Professionnel - Conseil Francophone de la Chanson [archive] », sur Conseil Francophone de la Chanson, 5 mai 2016 (consulté le 23 janvier 2021) « 50 ans de carrière: Nel Oliver célèbre ses noces d’or de scène [archive] », sur La Nation Bénin, 28 décembre 2015 (consulté le 23 janvier 2021) Comb & Razor, « with comb & razor: Musique d'enfer! [archive] », sur with comb & razor, 22 décembre 2008 (consulté le 23 janvier 2021) (en) N. T. S. Radio, « Nel Oliver | Discover music on NTS [archive] », sur NTS Radio (consulté le 23 janvier 2021) Nel Oliver, Hymne à la conférence nationale (lire en ligne [archive]) (en-US) « Empompo Deyese - Empompo Deyese Album [archive] », sur Music Albums Archive - otto10.fr (consulté le 23 janvier 2021) (en) « Nel Oliver [archive] », sur The Chronicles of Chill (consulté le 23 janvier 2021) « NEL OLIVER "Baby girl" [archive] », sur VariCulture, 23 mai 2013 (consulté le 23 janvier 2021) « Décès de Stan Tohon: Nel Oliver salue la mémoire de l’artiste [archive] », sur acotonou.com (consulté le 23 janvier 2021) (en) « Nel Oliver Lyrics, Song Meanings, Videos, Full Albums & Bios [archive] », sur SonicHits (consulté le 23 janvier 2021) « NEL OLIVER, ARTISTE MUSICIEN BENINOIS : « Thomas Sankara est un modèle qui devrait inspirer » [archive] », sur Editions Le Pays, 3 mai 2018 (consulté le 23 janvier 2021) « Première édition de « Nel Oliver Académie » : En avant pour une relève de qualité dans la musique [archive] », sur Journal Educ Action Bénin (consulté le 23 janvier 2021)