Bio Guéra
Bio Guéra ɔ axɔvi Wasangari Akɔkplekple totaligbe Benɛɛto ɔ tɔn wɛ n'î.
Bio Guéra | |
---|---|
Ɖiɖé Bio Guéra tɔn ɖo Parakou
| |
Axɔsu Benɛɛ tɔn | |
Xwè é mɛ é kú é: | 17 woosùn 1916 |
Fǐ ee kú ɖé é: | Baoura |
Tɔ tɔn: | Sabi Yerima |
Tan
wlǎn núAhwafuntɔ ɖaxo ɖe wɛ, bo ka gosín Axɔvi-kunkan Mako-Gbǎasi N'Gerǎa tɔn mɛ. B'ɛ jǐ i ɖo lexwele 1856 ɖo Gbǎasi toxo Kalalé tɔn mɛ. E kú ɖò azǎn 17ɔ Wǒosun lexwele 1916 tɔn ɖò Bawura toxo Bɛunbɛrɛkɛ tɔn mɛ. Tɔ́ tɔn nɔ nyí Sabi Yerima bó nyí Akɔta Wasangarinu lɛ tɔn bɔ Nɔ̀ tɔn kà nyí akɔta Ganɖonu lɛ tɔn.
E fùn ahwan gege na do su ali do Yovo flanse é ny'ahwan wa tomɛ bo yi tò ɖò tovi lɛ si e tawun.
Ɖiɖe tɔn bɛ ɖo sɔji ɖo toxo Paraku tɔn mɛ. Nyikɔ tɔn ɖesu ɔ wɛ nyi Gbǎsi N'Gerǎa.
Nunywɛtɔ Bénɛ to ɔ tɔn gege wlán nǔ dó ji tɔn. Yeɖěe wɛ nyi : Leon Biɔ Bigu, Sévérin Akando, Jibril Deburu, Mathurin C. Hunnyikpo ɖo kpɔ xa Samuel Decalo.
Mɛɖaxo Gaston Yamaro bló yɛwunkɔnnyidowu Cɛju tɛnwe nukunxwixwe tɛnwe tɔn dó ji tɔn ɖò xwe-kpe-xwe-nu 100ɔ kú tɔn tɔn bo sɔ dó kanji ɖo azǎn 21ɔ ayidosun xwe 2016 tɔn.
Azǎn 18ɔ Wǒosun 2016ɔ tɔn wɛ e ɖu fi gosin bo yi Mawu mɛ tɔn 100ɔ.
Xojlawema La Nation, e tɔ́n ɖò azǎn 30ɔ nuxwasun 2018 tɔn ɔ kɛnu dó lee é na sɔyɛd'ajo ɖo watomɛbanyɔnwi linu e wu